Pessarium

Therapie bij verzakking (prolaps)

Inleiding

Deze folder geeft u informatie over verzakking van de baarmoeder en/of vaginawanden en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. 

Normale anatomie

Wat is een prolaps? 

Prolaps (verzakking) van de baarmoeder en/of vaginawanden is een veel voorkomende aandoening waar tot wel 50% van de vrouwen mee te maken krijgt. Zo’n 11-20% van die vrouwen hebben op enig moment in hun leven een operatie hiervoor nodig. Een prolaps ontstaat door verzwakking van de bekkenbodemspieren en steunweefsels van de baarmoeder en vagina. Schade hieraan kan bijvoorbeeld ontstaan door een bevalling, zwaar werk, chronische obstipatie, overgewicht en door veroudering. Een verzakking kan diverse klachten geven zoals een zwaar gevoel in de vagina, pijn in de onderrug/buik, klachten bij het plassen, moeizame ontlasting en last bij seksueel contact. Een prolaps kan mild zijn of zich uitbreiden tot buiten de vagina. 

Wat is een vaginaal pessarium?

Een pessarium is een hulpmiddel die in de vagina wordt geplaatst om de verzakte vaginawanden en baarmoeder te ondersteunen. Er bestaan verschillende vormen en formaten. Een ringvormig pessarium wordt het meest gebruikt en kan veilig langdurig in de vagina blijven zitten. Sporadisch wordt een ring met een andere vorm gebruikt zoals een kubus, deze moet echter dagelijks worden gereinigd. De meeste pessaria zijn gemaakt van siliconen, een zacht flexibel materiaal zonder schadelijke effecten op de gezondheid.  

  Cooper surgical

Meestal wordt een pessarium geplaatst als behandeling van symptomen van een verzakking. Soms wordt een pessarium voorgesteld om klachten van urineverlies bij activiteit (stressincontinentie) te verminderen. Een pessarium kan een operatieve ingreep voorkomen of uitstellen. De plaatsing van een pessarium kan een eenvoudige oplossing bieden om uw dagelijkse activiteiten en sporten weer te kunnen doen.                

Hoe wordt een pessarium aangemeten?

Een pessarium wordt aangemeten via een inwendig vaginaal onderzoek. Hiermee kan de grootte van het pessarium worden bepaald. Indien het pessarium te klein is, zal deze er gemakkelijk uitvallen, als het te groot is kan het pijnklachten of moeite met toiletgang geven. Soms is het nodig een aantal keer te wisselen om de geschikte vorm en maat te vinden.  

Wat zijn alternatieve behandelingen voor prolaps?

Een milde verzakking kan met bekkenbodemfysiotherapie worden verbeterd. Een ernstigere verzakking met klachten zal operatief worden gecorrigeerd indien een pessarium niet gewenst of geschikt is.   

Wat gebeurt er na de plaatsing?

Na de plaatsing van het pessarium is het de bedoeling dat u de ring niet voelt zitten. Na 4-8 weken wordt bekeken hoe u het pessarium heeft ervaren. Het pessarium wordt schoongemaakt en in de vagina wordt gekeken of er wondjes zijn ontstaan. Wissel en controlemomenten verschillen daarna per persoon en zorgverlener, maar zijn meestal tussen de 3 en 12 maanden. Sommige vrouwen gaan zelf de ring schoonmaken en terugplaatsen, andere komen hiervoor bij de huisarts of gynaecoloog.

Zijn er nadelen?

Afscheiding
Veel vrouwen ervaren een toename van afscheiding na het plaatsen van het pessarium. Indien er een sterke geur aan komt of vermenging met bloed optreedt, moet u contact opnemen met uw arts. Er kan sprake zijn van een vaginale infectie of wondjes welke behandeld moeten worden. 

Wondjes van de vaginawand
Afhankelijk van het type en grootte van het pessarium is er een kans dat er door schuren wondjes in de vagina ontstaan. Dit kan overmatige afscheiding geven met soms bloedverlies. Met lokale hormonen kan dit meestal goed behandeld worden. Indien de wondjes te uitgebreid worden zal het pessarium een periode worden uitgelaten. 

Pijn/ongemak
Normaal voelt u een pessarium niet zitten. Als er pijnklachten zijn, kan het zijn dat het pessarium niet de juiste maat heeft of dat deze niet geschikt is voor u. 

Seksueel contact
Met een regulier pessarium, is het meestal goed mogelijk om seksueel contact te hebben. Als u of uw partner het pessarium vervelend vindt aanvoelen, kunt u het pessarium zelf verwijderen en weer terugplaatsen na het seksueel contact. De minder gebruikte pessaria, zoals de kubus of donut, zullen moeten worden verwijderd voor het seksueel contact.                 

Gebruik van vaginale oestrogenen

Na de overgang wordt de vagina dunner. Dit kan droogte geven en maakt de vagina kwetsbaarder. Door het pessarium kunnen er hierdoor makkelijker wondjes ontstaan. Uw arts kan vaginale oestrogenen voorschrijven om de vaginawand weer te versterken. Lees meer hierover in de folder ‘Vaginale oestrogeen behandeling’. 

Bron: Yourpelvicfloor.org 

Meer informatie

Als u nog vragen heeft, kun u die aan uw behandelend arts stellen of kijk op de website www.bekkenbodem4all.nl