Aften

Sommige mensen hebben regelmatig last van pijnlijke zweertjes in de mond. Aften zijn blaasjes of zweertjes in de mond die zowel bij jongeren als volwassenen voorkomen. De oorzaak is niet helemaal duidelijk. 

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen kleine en grote aften. 

• Kleine aften
  Kleine aften komen het meest voor: ongeveer 20% van de bevolking heeft wel eens last van aften. Het betreft grijswitte tot gelige plekjes omgeven door een rode ontstoken zone met een doorsnede van 3 tot 5 centimeter. Aften verschijnen aan de binnenkant van de lippen, wangen of onder de tong. Ze geven een stekende pijn, vooral tijdens het eten van zuur of heet voedsel of het aanraken van deze plekjes met bijvoorbeeld de tong. Sommige mensen voelen een afte van tevoren aankomen; ze herkennen het pijnlijke gevoel dat bij een afte hoort. Soms kan een rode vlek op het mondslijmvlies worden gezien. Ook dit kan een teken zijn dat een afte ontstaat. Aften genezen doorgaans binnen 1-2 weken restloos.  

• Grote aften
  Grote aften komen minder vaak voor. Ze zien er hetzelfde uit en hebben een doorsnede van een tot enkele centimeters. Zij kunnen veel ongemak geven, zoals pijn, slikklachten, koorts, opgezette lymfeklieren en algemeen ziek zijn. Ze genezen langzaam in een periode van 20-30 dagen en laten een litteken achter. 

In het algemeen geldt dat hoe groter het zweertje is, hoe langer de genezing duurt. Gewoonlijk verdwijnt een afte vanzelf binnen twee weken. Als de aften na twee weken niet verdwenen zijn of u heeft vaker last van aften, vraag dan uw tandarts om advies. Ook als u het idee heeft dat aften ontstaan door scherpe randjes aan tanden of kiezen of een slecht zittend kunstgebit, kunt u het beste naar uw specialist gaan. 

Het ontstaan van aften

De oorzaak voor het ontstaan van aften is onduidelijk. Vaak steken ze de kop op bij een verminderde lichamelijke weerstand, een slechte mondhygiëne, bij overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen of stress. Ze kunnen ontstaan door bijten op de tong of de binnenkant van de wang of bij het eten van heet voedsel. Soms zijn aften het gevolg van een scherp randje aan tand of kies. Aften kunnen ook het gevolg zijn van een slecht passend kunstgebit. Een misverstand is dat aften ontstaan door een vitaminetekort. Aften kunnen bij meerdere gezinsleden voorkomen, maar zijn niet erfelijk of besmettelijk. 

Wat kunt u zelf doen?

Probeer van de afte af te blijven. Uitbreiding van de aften kunt u voorkomen door voorzichtig te poetsen en te eten. Dit geldt in het bijzonder voor mensen die van zichzelf weten dat bij hen prikkeling van het mondslijmvlies leidt tot het gemakkelijk ontstaan van nieuwe aften. Van sommige tandpasta’s en mondspoelmiddelen wordt beweerd dat ze effectief werken tegen aften. 

Geneesmiddel 

Er is geen geneesmiddel met een gegarandeerde werking. Om de pijn enigszins te verlichten kan u een pijnstillende zalf gebruiken. Een dergelijke zalf werkt echter maar kort en is vaak alleen een uitkomst om bijvoorbeeld het eten te vergemakkelijken. Sommige mensen hebben baat bij ontsmettende mondspoeling met chloorhexidine, een desinfecterend middel dat het aantal bacteriën in de mond vermindert. Om die reden kunnen ze een gunstige werking hebben op aften. Zowel de pijnstillende zalf als de ontsmettende mondspoeling versnellen de genezing van de afte echter niet. Bovendien kan het gebruik van een mondspoeling pijnlijk zijn. Voor mensen die vrijwel nooit vrij zijn van aften wordt soms een hormoon bevattende crème of een antibioticacrème toegepast. Ook dit is een symptoombehandeling en doet verder niets aan de oorzaak van het ontstaan van de aften.