Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek of operatie - Richtlijnen insuline

Print

Inleiding

U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor insuline. Binnenkort heeft u een afspraak in het ziekenhuis voor een onderzoek of een operatie, waarvoor u uw dieet moet aanpassen. U mag op die dag niet of minder eten dan u gewend bent. Waarschijnlijk weet u uit ervaring dat dit problemen kan opleveren met uw bloedsuikerspiegel. U kunt dan last krijgen van een aantal vervelende verschijnselen die wijzen op een te hoge of een te lage bloedsuikerspiegel. Om deze problemen te voorkomen is het belangrijk dat u de instructies in deze folder nauwkeurig opvolgt. Gebruik deze folder naast de andere voorbereidingen die u voor het onderzoek moet treffen.

Als u de dag voor het onderzoek of operatie ook anders moet eten dan u gewend bent, lees dan ook de folder ‘Diabetes en dieetaanpassing voor onderzoek of behandeling’. 

Deze informatie is alleen bedoeld voor gebruik van insuline en niet voor andere medicijnen. Als u in combinatie met insuline ook bloedsuikerverlagende tabletten gebruikt, neem dan contact op met de diabetesverpleegkundige. 

Overzicht tabellen

• Tabel 1: 
  Insulinedosering op de dag voor het onderzoek/operatie

• Tabel 2: 
  Bloedglucosecontrole op de dag voor het onderzoek/operatie

• Tabel 3:     
  Bloedglucosecontrole dag van het onderzoek/operatie

• Tabel 4: 
  Insulinedosering vóór het onderzoek

• Tabel 5: 
  Insulinedosering na afloop van het onderzoek/operatie indien het onderzoek/operatie voor 12.00 uur heeft plaatsgevonden

• Tabel 6:
  Insulinedosering na afloop van het onderzoek/operatie indien het onderzoek/operatie na 12.00 uur heeft plaatsgevonden

Dag vóór het onderzoek/operatie

De dag voor het onderzoek dient u al voorbereidingen te treffen voor de controle van uw bloedglucose en uw insulinedosering. In de onderstaande tabellen vindt u de richtlijnen. 

Tabel 1: Insulinedosering dag voor het onderzoek/operatie

De adviezen in deze tabel zijn van toepassing als er deze dag géén speciale dieetaanpassingen voor het onderzoek/operatie nodig zijn.

Insulinesoort	Tijdstip waarop u normaal insuline spuit	Dosering*
(ultra)kortwerkende insuline:  ● Actrapid ● Humalog ● Humuline regular ● Novorapid	Voor de avondmaaltijd	Gebruikelijke dosering
langwerkende insuline:  ● Insulatard ● Humuline NPH ● Monotard ● Lantus ● Levemir ● Tresiba	Voor de avondmaaltijd	75 % van de gebruikelijke dosering
	Voor het slapen	50 % van de gebruikelijke dosering
combinatie insuline: ● Mixtard (diverse mixen) ● Novomix 30 ● Humalog mix 25 ● Humuline (diverse mixen) ● Ryzodeg	Voor de avondmaaltijd	75 % van de gebruikelijke dosering

* zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden. 

Tabel 2: Bloedglucosecontrole dag voor het onderzoek/operatie

Tijdstip	Bloedglucosewaarde (mmol/l)	Actie
Bloedglucosecontrole voor de nacht	Lager dan 4,0	5 tabletten druivensuiker of 0,4 dl aanmaak-limonade met water. Na 30 minuten opnieuw controle. Zie verder beleid bij de waarden in deze tabel.
	Lager dan 6,0	30 gr koolhydraten eten =  2 porties fruit of  2 sneetjes brood met hartig beleg.
	Tussen 6,0 en 8,0	15 gr koolhydraten  eten =  1 portie fruit of  1 snee brood.
	Tussen 8,0 en 15,0	Geen actie, waarde is goed.
	Hoger dan 15,0	Indien u werkt met een zelfregulatieschema: zelf bijregelen met 50% van de gebruikelijke extra eenheden. Indien u niet werkt  met een zelfregulatieschema: de hogere waarde accepteren.

Dag van het onderzoek/operatie, vóór het onderzoek/operatie

De dag van het onderzoek/operatie moet u speciale maatregelen treffen voor de controle van uw bloedglucose en insulinedosering.  In onderstaande tabellen vindt u de richtlijnen. 

Tabel 3: Bloedglucosecontrole dag van het onderzoek/operatie

Tijdstip	Bloedglucosewaarde (mmol/l)	Actie
Dagcurve prikken: ● Nuchter ● 12.00 uur Dagcurve prikken: ● Nuchter ● 12.00 uur	Lager dan 4,0 (hypo)	5 tabletten druivensuiker of 0,4 dl aanmaaklimonade met water (dit is geen belemmering voor het onderzoek)
	Tussen 4,0 en 10,0	Geen actie, de waarde is goed
	Tussen 10,0 en 15,0	Geen actie, de waarde is acceptabel
	Hoger dan 15,0	Indien u werkt met een zelfregulatieschema:  zelf bijregelen met de kortwerkende insuline. Indien u niet werkt met een zelfregulatieschema: contact opnemen met uw arts of de diabetesverpleegkundige.

De insulinedosering voor en na het onderzoek staat in aparte tabellen! 

• Tabel 4:
  Insulinedosering vóór het onderzoek

• Tabel 5:
  Insulinedosering na afloop van het onderzoek/operatie indien het onderzoek/operatie vóór 12.00 uur heeft plaatsgevonden

• Tabel 6:
  Insulinedosering na afloop van het onderzoek/operatie indien het onderzoek/operatie ná 12.00 uur heeft plaatsgevonden

Tabel 4: Insulinedosering dag van het onderzoek/operatie, vóór het onderzoek/operatie

Tijdstip onderzoek/operatie	Tijdstip waarop u normaal insuline spuit	Dosering*
Vóór 12.00 uur	Voor het ontbijt	Geen insuline spuiten
Na 12.00 uur	Voor het ontbijt	50 % van de gebruikelijke dosering
	Voor de lunch	Geen insuline spuiten

Dit geldt voor alle soorten insuline.

* zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden 

Dag van het onderzoek/operatie, ná het onderzoek/operatie

Voor de insulinedosering na het onderzoek zijn er twee afzonderlijke tabellen afhankelijk van het tijdstip van het onderzoek, namelijk voor 12.00 uur (tabel 5) en na 12.00 uur (tabel 6).                  

Tabel 5: Insulinedosering dag van het onderzoek/operatie:  na afloop Indien het onderzoek/operatie vóór 12.00 uur heeft plaatsgevonden  

Tijdstip onderzoek/operatie	Insulinesoort	Tijdstip waarop u insuline moet spuiten	Dosering*
Het onderzoek/ operatie heeft vóór 12.00 uur plaatsgevonden	Kortwerkende insuline: ● Actrapid ● Humalog ● Humuline regular ● Insumanrapid ● Novorapid	Voor 1e maaltijd na onderzoek/ operatie	Gebruikelijke dosering
	Langwerkende insuline:  ● Insulatard ● Humuline NPH ● Humuline zink ● Insuman basal ● Monotard ● Lantus ● Levemir ● Tresiba	Voor 1e maaltijd na onderzoek/ operatie	50 % van de dosering die u normaal voor het ontbijt spuit
	Combinatie insuline: ● Mixtard (10/90-20/80- 30/70-40/60-50/50) ● Novomix 30 ● Humalog mix 25 ● Humuline (20/80-30/70) ● Insuman comb (50-25-15) ● Ryzodeg	Voor 1e maaltijd na onderzoek/ operatie	50 % van de dosering die u normaal voor het ontbijt spuit
Voor alle volgende maaltijden geldt de gebruikelijke dosering! hervatten, ongeacht de soort insuline die u gebruikt.

* zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden 

Tabel 6: Insulinedosering dag van het onderzoek/operatie na afloop indien het onderzoek/operatie na 12.00 uur heeft plaatsgevonden 

Tijdstip onderzoek/operatie	Tijdstip waarop u insuline moet spuiten	Dosering*
Het onderzoek/ operatie heeft na 12.00 uur plaatsgevonden	Voor de avondmaaltijd	Gebruikelijke dosering hervatten
	Voor het slapen	Gebruikelijke dosering hervatten
Dit geldt voor alle soorten insuline.

* zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden 

Wat u verder nog moet weten

• Deze informatie is alleen bedoeld voor het gebruik van insuline en niet voor andere medicijnen.
• Op de dag van het onderzoek of de operatie doet u er verstandig aan druivensuikertabletten mee te nemen naar het ziekenhuis. Het is mogelijk dat u last krijgt van hypoverschijnselen zoals een trillering gevoel, bleekheid, wazig zicht, hoofdpijn en/of duizeligheid. U kunt dan handelen volgens de richtlijnen die uw diabetesverpleegkundige u geleerd heeft om een hypo op te lossen of te voorkomen.
• Gebruik geen vaste voeding om een eventuele hypoglycemie op te vangen, zolang de richtlijnen voor het onderzoek of de operatie dit niet toestaan.                  

Tot slot

Het kan zijn dat u na het lezen van deze folder nog vragen heeft. Neem dan contact op met uw diabetesverpleegkundige via de BeterDichtbij app of telefonisch via 0492-59 59 71. Mocht de diabetesverpleegkundige niet bereikbaar zijn, belt u dan met de polikliniek Interne geneeskunde, telefoonnummer 0492 – 59 59 59. 

Neem ook contact op met de diabetesverpleegkundige als u bloedsuikerverlagende tabletten in combinatie met insuline gebruikt.

---