Helmond, 10 april 2015

Twee chirurgen van het Helmondse Elkerliek Ziekenhuis zijn genomineerd voor een prestigieuze prijs op een internationaal congres in Milaan. Het onderwerp: complexe buikwandbreuken.

‘And the winner is...’. Op zondag 26 april zitten de chirurgen van het Helmondse Elkerliek Ziekenhuis op het puntje van de stoel als tijdens een internationaal medisch congres in het Italiaanse Milaan de trommel roffelt. Want het zou zo maar kunnen zijn dat het regionale ziekenhuis uit Nederland er met een prestigieuze prijs vandoor gaat. Het onderwerp: complexe buikwandbreuken. Massieve beschadigingen van de buikwand die kunnen leiden tot enorme uitstulpingen en littekens. Deze breuken zijn vaak het gevolg van noodzakelijke eerdere buikoperaties.

De Helmondse gastro-intestinale chirurgen Tammo de Vries Reilingh en Johannes Wegdam wisten, in nauwe samenwerking met hun collega Simon Nienhuijs van het Catharina Ziekenhuis Eindhoven, het Elkerliek uit te laten groeien tot hét behandelcentrum van Nederland op dit gebied. Patiënten komen van heinde en verre om zich in Helmond te laten opereren.

En dat is nu ook internationaal doorgedrongen. Het Elkerliek is uitgenodigd voor een internationaal congres over buikwandbreuken én direct genomineerd voor een prijs. De chirurgen Wegdam en Nienhuijs reizen straks af naar Milaan, samen met arts in opleiding Elwin Mommers, die in de toekomst op dit onderwerp hoopt te promoveren. De Vries Reilingh blijft achter in Helmond. „Iemand moet toch het kasteel bewaken."

Buikwandbreuken zijn enorm belastend. Het is zichtbaar, mensen worden op straat aangesproken en ze kunnen vaak niet meer werken. In de uitstulping kunnen ingewanden als darm, lever, maag of zelfs nieren terecht komen. Wegdam: „De buikwand is als een houten ton met daarin een plastic zak vol darmen. Als er een gat in de ton ontstaat, stulpt het plastic met daarin de darmen door dat gat uit." Veel patiënten blijven ermee rondlopen, omdat een reparatie te ingrijpend is en soms zelfs onmogelijk. Het gat in de buikwand kan te groot zijn, de schade te complex. De Vries Reilingh, Wegdam en Nienhuijs besloten zich daar niet bij neer te leggen. Zij bedachten een procedure waarbij patiënten op één dag alle noodzakelijke onderzoeken ondergaan bij alle betrokken specialisten. Is de buikwand stevig genoeg voor de reparatie? Kunnen de longen dat aan, want die komen onder druk te staan? Immers: organen die naar buiten zijn gedrukt en weer terug in de buikholte worden geduwd, veroorzaken druk op de longen, met een kleinere inhoud tot gevolg.

Dertig procent van de patiënten kan niet worden geholpen. De overige zeventig procent moet een zware voorbereidingsprocedure doorlopen. Fysiotherapie moet hun conditie verbeteren, ze moeten vaak afvallen en wie rookt wordt sowieso niet geholpen. Niet om een patiënt dwars te zitten, maar omdat roken de kans op herstel vermindert. Wie dat alles doorstaat, wacht een operatie van twee tot vier uur. Dat is het terrein van de drie chirurgen, die zich daarop extra hebben toegelegd. Na vijf dagen op bed volgt er een herstelperiode die soms wel drie maanden kan duren. In vijftien procent van de gevallen komt de breuk terug en in tien procent ontstaan zware longproblemen. Toch kiezen de meeste patiënten voor die risico’s omdat de breuken zoveel hinder veroorzaken.